Een grote kerk als de Eusebius vraagt om groots duurzaam denken. Om ‘cathedral thinking’, zoals ze in het bedrijfsleven zeggen. Met de blik op de lange termijn en vanuit de wetenschap dat het gebouw er al 500 jaar staat, was duurzaamheid altijd al belangrijk voor de Eusebius, vertelt directeur Meike Verhagen. Sinds de afgeronde renovatie, 3 jaar geleden, is de verwarming bijvoorbeeld voor 60% fossielvrij. Binnenkort wordt dat zelfs 100%.
Daarom duurzaam
Sta je als duurzame regio bekend, dan kan dat voor consumenten en bedrijven een goede reden zijn voor een bezoek. Slim dus om te investeren in duurzaamheid. In deze serie interviewen we ondernemers die daar meer over kunnen vertellen. Deze keer: Meike Verhagen van de Stichting Eusebiuskerk. Haar advies: doe een duurzaamheidsscan, onderzoek wat de grootste impact heeft, en focus je daarop.
‘Het mooiste vind ik als ik bezoekers kan verrassen. Dat mensen denken: hoe kan dat? Zo’n kerk 100% duurzaam verwarmen?’
Meike Verhagen, Directeur Eusebius
Gaat het om duurzaamheid, dan heeft Meike Verhagen best een missiedrang, vertelt ze. ‘We hebben als grote publieksattractie een voorbeeldrol. Als wij een kerk van deze omvang duurzaam kunnen verwarmen, dan zou toch iedereen dat moeten kunnen?’ Bovendien is er het gevoel van verantwoordelijkheid voor cultureel erfgoed dat er al 500 jaar staat – dat inspireert en motiveert Meike, haar collega’s én het bestuur van de stichting. ‘Wij willen ervoor zorgen dat de Eusebius nog eens 500 jaar meekan. Je kunt dus wel zeggen dat duurzaamheid echt in onze vezels zit.’
Vloerverwarming
Al tijdens de renovatie – voltooid in 2019 – nam de stichting de beslissing zo energiezuinig mogelijk te werk te gaan. Meike startte met een duurzaamheidsscan, waarin de verschillende mogelijkheden werden afgewogen. Voorzetramen als isolatie? Daar kon vocht tussen komen, met mogelijk grote schade voor de oude ramen. De gewelven isoleren? Dat bracht het risico van scheuren in de fundering met zich mee. Zonnepanelen? Nee, dat kon niet op het dak. Vloerverwarming bleek uiteindelijk de beste optie, al moesten daar wel 600 skeletten tijdelijk voor aan de kant. ‘Kies je voor een duurzame richting, dan horen daar soms keuzes bij die niet makkelijk zijn. Maar nu verwarmen we de kerk wel voor 60% met stadsverwarming en restwarmte van de vuilverbranding in Duiven. Voor de overige 40% gaan we binnenkort over op stralingswarmte die we opwekken met waterstof. Alles staat klaar, de vergunning ligt er, het enige struikelblok is nu nog de laatste financiën vinden. Zodra dat rond is, zijn we de eerste 100% fossielvrije kerk van Nederland!’
Topattractie
Scherpe keuzes maken is niet nieuw voor Meike en haar team. ‘We hebben besloten ons puur te richten op de Eusebius als culturele en museale attractie – niet meer als evenementenlocatie. Wil je na een miljoenenrenovatie en grote investeringen in duurzaamheid, op zo’n kostbare plek in de binnenstad, aantrekkelijk blijven voor een groot toeristisch publiek, dan kun je niet even een dagje dicht zijn vanwege een beurs. Daarom zijn we nu 7 dagen per week open voor bezoekers. Zo kunnen we ook beter aansluiten op onze omgeving – op de verdere ontwikkeling van het Eusebiuskwartier als toeristische bestemming bijvoorbeeld. Aansluiten op onze omgeving doen we overigens ook met onze duurzaamheidsambities. Zo hebben we niet voor niets voor waterstof als energiebron voor verwarming gekozen: dit is iets waar de stad Arnhem zich mee wil profileren.’
Oog op de toekomst
Hoewel de organisatie achter de Eusebiuskerk een stichting is, moet Meike wel denken als een ondernemer. ‘We organiseren tentoonstellingen en hebben een vaste expositie, maar zijn officieel geen museum en krijgen geen subsidie. Onze inkomsten komen voornamelijk uit ticketverkoop. Willen we de Eusebius voor toekomstige generaties behouden, liefst opnieuw 500 jaar, dan zullen we dus aantrekkelijk moeten zijn en blijven voor een groot publiek. Dat is voor mij ook duurzaamheid: samen met onze buren werken aan een levendige binnenstad met grote en kleine culturele instellingen, een historisch interessant Eusebiuskwartier en een mooie diversiteit aan ondernemers.’
Meer over de Eusebius, de toekomstplannen én nieuwe initiatieven vind je op eusebius.nl.
